Wanneer je een foto hebt gemaakt en je bent tevreden dan wil je die waarschijnlijk wel delen met de wereld. Je kunt hem afdrukken en van deur tot deur aan gaan bellen. Dat kost best veel tijd.
Maar we zitten inmiddels al lang en breed in de 21e-eeuw en het internet is niet meer uit ons leve weg te denken. Logische reden dus om je foto's op internet te zetten. Dit kan op je eigen website, social media zoals Facebook of Twitter of op bijvoorbeeld een forum. De mogelijkheden zijn eindeloos. Wat je met je foto zelf kunt doen.
Maar de mogelijkheden zijn ook bijna eindeloos wat een ander met je foto kan gaan doen.
Het is een eitje om bij een pc met rechts op de foto te klikken en deze op te slaan. Vervolgens kan iemand die in zijn eigen reclame verwerken of in de krant afdrukken. Of erger; zeggen dat ie van hem is.
Je foto is dan gestolen. Ja echt; gestolen. Het is in Nederland verboden om zonder toestemming van de maker van de fotograaf een foto ergens anders voor te gebruiken. De controle erop is echter niet makkelijk. Je kunt niet het hele internet af gaan struinen om te kijken of je jouw foto bij een ander tegenkomt waar jij niets vanaf wist. Dat is niet te doen. Maar het is wel mogelijk om het wat lastiger te maken.
Er zijn ingewikkelde manieren om te voorkomen dat iemand een foto kan downloaden. Maar als je wat verstand van computers hebt en een beetje van nabewerking dan is ook dat wel weer te omzeilen. Als ik het op mijn scherm kan zien, dan kan ik het digitaal opslaan ook. Voorkomen dat er iemand met een rechtermuisknop op kan klikken of je foto in segmenten op je website zetten kosten mij in ieder geval geen 5 minuten extra. Als ik jouw foto dus zou willen gebruiken dan lukt me dat.
Een watermerk maakt het alweer wat lastiger. Het is een woord of logo over de foto. Als ik de foto dan steel en ik wil jouw watermerk eruit halen dan heb ik daar misschien wel een hele kluif aan. Misschien zelfs wel zoveel werk dat ik op zoek ga naar een andere foto. Ook dat is natuurlijk niet goed te praten maar jouw foto hebben ze in ieder geval niet ongevraagd gebruikt.
Wanneer je een watermerk als bescherming voor je foto's wilt gebruiken dan kun je dit het beste over de belangrijke dingen in de foto zetten. En ik bedoel dan de dingen waarom iemand die foto zou willen gebruiken. Er kleven echter wat nadelen aan. Kijk maar eens naar de foto hiernaast.
Je ziet Jim Kerr, zanger van The Simple Minds. Als watermerk heb ik er gewoon het adres van mijn website op gezet. Je kunt er niet echt omheen. Dit watermerk uit de foto halen met bijvoorbeeld Photoshop zal je de nodige moeite gaan kosten. D'r zullen stukken zijn waarin het makkelijk gaat maar in het midden van de foto zal het tijdrovend zijn om de kleding te herstellen.
Op zich werkt dit goed. Er is alleen een nadeel. Het ziet er niet uit. Het watermerk slokt zoveel aandacht op dat het afbreuk doet aan de foto. Dat kan een stuk netter.
Er zijn geen regels voor het plaatsen van een watermerk op een foto maar er zijn wel een paar dingen die verstandig zijn en zoals je in het voorbeeld ziet ook een paar dingen die niet zo verstandig zijn. Onthoud dat het in eerste instantie nog altijd om de foto gaat waar mensen naar moeten kijken, niet jouw watermerk.
Een manier om je watermerk wel aanwezig te laten zijn maar het de foto wat minder te laten verpesten is om het wat meer transparant te maken. Op die manier zie je nog wel het watermerk maar komt de onderliggende foto er doorheen.
Zoek ook een balans tussen wat nog mooi is en wat werkt voor je watermerk. Een watermerk over de gehele breedte van de foto is niet al te fraai. Als de kans groot is dat mensen met je fotos aan de haal gaan kun je de keuze maken om het toch te doen'. Het is een compromis die je moet sluiten.
Steek ook niet al teveel werk in je watermerk. Het moet de aandacht ook niet al teveel afleiden van de foto. Maak er dus geen kunstwerk van en houd de focus op je foto en niet op dat schilderij van je handtekening wat je als watermerk gebruikt.
Als ik even creatief ben met de bovenstaande foto dan zijn dit bijvoorbeeld drie verschillende versies van hoe het zou kunnen.
In de linkerversie zie je een variant op het verkeerde voorbeeld. De tekst is transparanter gemaakt zodat je er doorheen kunt kijken. Maar het is nog steeds erg groot en massaal in de foto aanwezig. Voor een beeldbank werkt dit misschien wel, daar heb je duizenden foto's in staan die je op deze manier prominent kunt beschermen. Het doel van een beeldbank is natuurlijk verkopen en mensen snappen dat ze vrij makkelijk ergens kunnen klikken om de foto zonder watermerk te kunnen krijgen als ze betaald hebben.
De tweede variant toont het watermerk links onderin in het podium. Het is niet zo fraai maar voor iemand met een beetje basiskennis van Photoshop duurt dit geen minuutje om het eraf te halen. Je snijd gewoon het podium eraf of je vult het op met zwart en weg is je watermerk.
De derde, meest rechtse variant van de foto, toont het watermerk misschien weer wel het beste. In eerste instantie valt het misschien niet eens op. Maar je weet dat dit stuk over watermerken gaat en dat er dus eentje inzit. Ik zal je helpen als je het niet kon vinden; het zit over de achtergrondzangeres. Het is wat transparanter zodat het niet zo opvalt.
En ook de plaats is bewust gekozen. Het zit op een stukje met een variërende inhoud zodat het eruit halen met een nabewerkingsprogramma wat lastiger wordt. Ook zit het nog in de buurt van de zanger zodat opnieuw uitsnijden van de foto ook niet loont.
En tot slot is de tekst verticaal geplaatst. Mensen lezen van links naar rechts en zullen tekst van boven naar onderen minder opvallend vinden.
Het is misschien bij de laatste foto wel het meeste werk om dat ook bij iedere foto het watermerk precies te positioneren maar het is wel de mooiste variant.
Wanneer je een watermerk toe wilt voegen als reclame dan zijn er natuurlijk ook mogelijkheden.
Je kunt om te beginnen wat meer tijd in het watermerk zelf steken. Misschien heb je een logo voor je website of je bedrijf en dan kun je dat misschien gebruiken. Ook een creatieve handtekening kan werken. Zolang je maar iets kiest wat snel naar jou verwijst zodat mensen het herkennen en met jou associëren.
Persoonlijk ben ik altijd wel gecharmeerd van een kader:
Je ziet hierboven een foto met daaromheen een zwart kader met dun wit randje. In het kader heb ik het logo van mijn website gezet met mijn eigen naam in het blauw zoals dat ook in het logo zit. Het is ook hetzelfde lettertype. Op die manier vergroot ik de herkenbaarheid omdat je dat logo ook vaker terugziet.
Iemand die regelmatig foto's van mij zou zien zou dan ook meteen weten dat het om een foto van mij gaat. Iemand die de foto voor het eerst ziet en meer van mijn werk wil zien weet waar hij terecht kan op internet. En het belangrijkste; in de foto zelf verpest ik niks.
Maar hoe zet je dan een watermerk in je foto? Dat zul je je misschien wel afvragen. Ik heb je voorbeelden laten zien van een mooi transparant watermerk maar je wilt natuurlijk weten hoe je dat makkelijk kunt plaatsen. Het kan op verschillende manieren.
Er zijn programma's op internet te vinden die het voor je op kunnen lossen. Voorbeelden zijn VisualWatermark, Uconomix of Arclab. Allemaal betaalde software en als gratis variant is er bijvoorbeeld ook het Nederlandstalige Bordermaker.
Je kunt natuurlijk ook zelf aan de slag gaan in Lightroom, Photoshop of een ander bewerkingsprogramma. Hieronder twee eenvoudige video's over hoe je dat eventueel doet. De eerste gaat over Photoshop, de tweede over Lightroom:
Je weet nu hoe je een watermerk moet plaatsen. Of je het doet; dat moet je natuurlijk zelf weten. Persoonlijk vind ik het vaak wel afbreuk doen maar ik kan me voorstellen dat jij het belangrijk vind dat anderen niet met je foto's aan de haal gaan.